بررسی محدوده طبیعی گلبولهای سفید و تعداد نوتروفیل و لنفوسیت در خون محیطی در بالغین مرد مراجعه کننده جهت اهدای خون به سازمان انتقال خون شهرستان اراک سال 1391

مقدمه : شمارش گلبولهای سفید و سلول های افتراقی یکی از آزمایشهای رایج می باشد که در تشخیص بیماریها اهمیت قابل توجهی دارد. چنانچه شمارش گلبولهای سفید و نوتروفیل بیش از حد معمول و محدوده ذکر شده در کتب مرجع باشد، احتمال عفونت و اگر لنفوسیت بیش از محدوده طبیعی باشد، احتمال بدخیمی و... مطرح شده و نیازمند اقدامات تشخیصی و پیگیری می باشد. بنا به مطالعات انجام شده در کشور های مختلف و روی نژادهای متفاوت (که در رفرنس ذکر شده است) تعداد گلبولهای سفید و سلول های افتراقی در بعضی افراد با محدوده ذکر شده در کتب مرجع متفاوت است و در صورتیکه این تفاوت تأیید شود از مداخلات و آزمایشات تکمیلی بیهوده در بعضی موارد جلوگیری شده و هزینه اضافی به بیمار تحمیل نشده، از اقدامات تهاجمی مثل بررسی مغز استخوان جلوگیری به عمل می آید. با توجه به اینکه در این خصوص مطالعه ای در ایران انجام نشده، ما جهت بررسی اولی? این موضوع بررسی محدود? گلبولهای سفید و سلولهای افتراقی آن را در اهدا کنندگان خون شهر اراک بررسی نماییم و در صورتیکه نتایج حاصل شده موید این تفاوت باشد، نیاز به تحقیق در این زمینه را در سطح وسیعتر در کل جامعه و سایر شهرهای کشور ایجاب می کند. مواد و روش ها : ابتدا با مسئولین انتقال خون شهرستان اراک و آزمایشگاه دکتر قاضی سعیدی جلسه توجیهی جهت انجام کار تشکیل گردید، سپس 1100 نفر داوطلب اهدای خون مرد مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون در شهرستان اراک در سال1391، پس از انجام معاینه توسط پزشک عمومی و اطمینان از سلامت ایشان، وارد مطالعه شدند. بعد از اخذ رضایت آگاهانه، پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و وضعیت سلامتی وبیماری برای آنها تکمیل شد وcc 2 خون وریدی هپارینه از آنها جهت انجام آزمایش cbc در حین اهدای خون گرفته شد. نمونه ها هر روز جهت انجام آزمایش، از انتقال خون به آزمایشگاه دکتر قاضی سعیدی منتقل شده، آزمایش cbc و diff با دستگاه سیسمکس k1000 برای آنها انجام گردید. وسیله ی جمع آوری یافته ها جواب آزمایش cbc بود. سپس داده های آزمایشگاهی وارد رایانه شده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss16 صورت گرفت. نتایج: نتایج آماری نشان داد که در 1100 نفر مرد مورد مطالعه، میانگین سنی داوطلبان 07/35 ( با انحراف معیار 73/10)، کمترین سن اهداکننده خون 18 سال و بیشترین سن 66 سال بود. از نظر توزیع گروه سنی، بیشترین تعداد در گروه سنی 26 تا 35 سال با 439 نفر (9/39 ?) و کمترین تعداد در گروه سنی 56 تا 66 سال با 51 نفر (6/4 ?) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان wbc، 4300 در هر میکرولیتر خون، بیشترین میزان 11250 در هر میکرولیتر خون و میانگین 6700 در هر میکرولیتر خون ( با انحراف معیار 1/68) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان نوتروفیل 50? ، بیشترین میزان 70? و میانگین 58? ( با انحراف معیار 5/20) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان لنفوسیت 30? ، بیشترین میزان 49? و میانگین 40? ( با انحراف معیار 5/04) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کـمترین میزان مونوسـیت 0? ، بیشتـرین میزان 2? و میانگین 0? ( با انحراف معیار 0/50) بـود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان ائوزینوفیل 0? ، بیشترین میزان 3? و میانگین 1? ( با انحراف معیار 0/88) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان هموگلوبین 1/14 گرم در دسی لیتر ، بیشترین میزان 7/17 گرم در دسی لیتر و میانگین 5/15 گرم در دسی لیتر ( با انحراف معیار 0/90) بود. بر اساس 95? پرسنتایل، کمترین میزان پلاکت 10 3 × 151 در هر میکرولیتر خون ، بیشترین میزان 10 3 × 322 در هر میکرولیتر خون و میانگین10 3 × 209در هر میکرولیتر خون (با انحراف معیار 46/49) بود. از نظر توزیع گلبول های سفید، بیشترین فراوانی مربوط به گروه 5000 تا 6000 با 272 مورد ( 7/24 ? ) بود. میانگین درصد نوتروفیل ها بر اساس توزیع گلبول های سفید با افزایش تعداد گلبول های سفید بصورت معنا داری ( p < 0/05 ) افزایش می یابد. میانگین درصد لنفوسیت ها بر اساس توزیع گلبول های سفید با کاهش تعداد گلبول های سفید بصورت معنا داری ( p < 0/05 ) کاهش می یابد. در مورد سن، بر اساس توزیع گلبول های سفید، تفاوت آماری معنا دار ( p < 0/05 ) وجود نداشت. در مورد تعداد گلبول های سفید و سلول های افتراقی، بر اساس رده های مختلف سنی ، تفاوت آماری معنا دار ( p < 0/05 ) مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه ما، بنظر میرسد مانند مطالعاتی که در سایر مناطق خصوصا در سیاه پوستان و مناطق آفریقایی انجام شده، محدوده طبیعی گلبولهای سفید و سلول های افتراقی، متفاوت از محدوده ذکر شده در کتب مرجع باشد که انجام مطالعه در نقاط دیگر ایران و بر اساس جمعیت پایه و نمونه گیری خوشه ای را ضروری می سازد. در صورت تایید این تفاوت توسط مطالعات دیگر، بهتر است، تجدید نظر در محدوده طبیعی گلبولهای سفید و سلول های افتراقی در ایران مد نظر قرار گیرد تا از آزمایشات تهاجمی و تحمیل هزینه به افراد سالمی که محدوده طبیعی آنها در خارج از محدوده ذکر شده در کتب مرجع می باشد و همچنین تحمیل هزینه و بار کاری اضافی به پرسنل و نظام بهداشتی کشور، جلوگیری بعمل آید. کلمات کلیدی : اراک، اهداکنندگان خون، گلبول های سفید خون، لنفوسیت، نوتروفیل، محدوده طبیعی